Tác giả: Flowergarden4

Nông nghiệp là một nền tảng, một trục phát triển và là trụ cột vững chắc của nền kinh tế. Nhiều hộ gia đình đã thoát khỏi nghèo đói, có của ăn của để cũng nhờ vào sự cải tiến thâm canh trong nông nghiệp, tổng thu nhập bình quân trên đầu người theo đó cũng tăng cao, kinh tế đồng loạt tăng trưởng chỉ số.

Nông nghiệp ở Việt Nam không chỉ bao gồm cây lúa, là cây lương thực cũng như sản phẩm xuất khẩu chủ lực nổi tiếng tầm thế giới, mà còn có thêm những cây nông nghiệp thâm canh lâu năm và ngắn ngày, góp phần đa dạng chuỗi nông nghiệp nước nhà.

Khoa học và công nghệ đã được đánh dấu là một giải pháp hữu hiệu cho phát triển nông nghiệp, nhưng nhiệm vụ cấp bách nhất cần được thực hiện trong tương lai gần là thiết lập một lộ trình hiệu quả cho sự phát triển của ngành để giúp ngành này phát huy vai trò quan trọng của nó như là một trụ cột trong nền kinh tế.

Để thúc đẩy sức mạnh kinh tế của nông nghiệp cần có định hướng, cơ chế, chính sách cụ thể để thu hút các thành phần kinh tế và các doanh nghiệp khoa học có liên quan đầu tư đổi mới công nghệ và ứng dụng công nghệ cao cho sản xuất nông nghiệp.

Cùng với nền tảng phát triển nhanh chóng và hội nhập cao các thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại trong các lĩnh vực kỹ thuật số hóa, công nghệ sinh học và vật lý, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư dự kiến ​​sẽ thay đổi đáng kể tình trạng sản xuất trên thế giới và Việt Nam tương lai gần.

Đồng thời, các địa phương đang nhận thức rõ hơn về nhu cầu sử dụng công nghệ cao trong nông nghiệp để tăng thêm giá trị.

Ví dụ, nhiều tỉnh, thành phố như Bình Thuận, Cần Thơ và TP.HCM đã phối hợp với Bộ nghiên cứu sản phẩm nông nghiệp độc đáo của mình và phát triển các chương trình xúc tiến đầu tư để tìm nguồn tài trợ cho các mặt hàng đó. Các tỉnh, thành phố có chính sách ưu đãi để thu hút các doanh nghiệp nông nghiệp có năng lực và công nghệ.

Yếu tố dẫn đến nông nghiệp phát triển là do cải tiến trong công nghệ, lẫn thâm canh thông minh, học hỏi từ thế giới và về áp dụng ở nước nhà, sao cho phù hợp với yếu tố nông nghiệp, chính sách Việt Nam. Từ đầu năm 2017 cho đến nay, nông nghiệp cũng đã được nhà nước cấp vốn đầu tư để phát triển, giống như bao ngành nghề chủ lực khác.

Lãi suất cho vay sẽ thấp hơn 0,5-1,5% / năm so với lãi suất cho vay bình quân khác. Để thực hiện chính sách của Chính phủ về phát triển nông nghiệp công nghệ cao, Bộ sẽ phối hợp với Bộ Tài chính và Khoa học và Công nghệ thực hiện có hiệu quả các chương trình. Song song đó, ở các địa phương ban ngành cũng đã tạo nhiều điều kiện để cho nông dân thuận lợi, an tâm trong phát triển dự án thâm canh.

Nước ta đã và đang từng bước phát triển nông nghiệp theo xu hướng hiện đại, tự động, hòa nhập với trình độ nông nghiệp quốc tế. Làn gió công nghiệp 4.0 đã thổi mạnh vào Việt Nam, đến sự áp dụng nông nghiệp 4.0 theo đó cũng được hình thành và bước đầu áp dụng vào thực tiễn.

Hiện tại Việt Nam có tổng cộng 13,8 triệu hộ gia đình nông dân với 78 triệu nông trại nhỏ lẻ. Để cho nông nghiệp ngày càng phát triển và không ngừng lớn mạnh, các chuyên gia đã thay đổi lại quy mô nông nghiệp, cùng với đó là áp dụng thêm những kỹ thuật mới từ cuộc cách mạng Nông nghiệp đưa ra.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách và quy định để hỗ trợ phát triển ngành nông nghiệp. Từ những bước phát triển vượt bậc của cả nông dân lẫn doanh nghiệp, đã dẫn đến kết quả là Việt Nam dần có cơ cấu tăng trưởng nông nghiệp trong thương mại, cụ thể là cả trong nội thương và ngoại thương về việc xuất khẩu nông nghiệp.

Để nền nông nghiệp được phát triển bền vững, tăng năng suất, nông dân cũng như các nhà doanh nghiệp đầu tư phải thực hiện công nghệ kỹ thuật canh tác hiện đại, nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm cũng như sản lượng đầu ra cho thị trường.

Bản chất của cuộc cách mạng Nông nghiệp là áp dụng những thành tựu công nghệ trong việc thay đổi phương pháp sản xuất, trên trang trại nhằm mục đích tối ưu hóa sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, bảo vệ môi trường, nâng cao mức sống cho nông dân.

Không chỉ riêng Việt Nam mà ở những nước đi trước như Nhật Bản, nông dân nơi đây đã áp dụng thành tựu nông nghiệp cao, không chỉ trong sản xuất lương thực như lúa, rau mà còn cả trong thực phẩm như thịt bò Kobe nổi tiếng khắp thế giới.

Điều này có thể cho thấy rằng nông nghiệp 4.0 được áp dụng trên tất cả các lĩnh vực trồng trọt lẫn chăn nuôi, không chỉ ở cây lúa mà còn ở hồ tiêu, ngô, rau và các loại gia súc gia cầm, để đạt được thương phẩm chất lượng.

Như vậy, từ sau khi Việt Nam gia nhập WTO cho đến nay, trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, đã tạo ra một khuynh hướng mới cho nông nghiệp nước nhà.

Để thực hiện thành công nông nghiệp 4.0, yêu cầu phải xác định hiện trạng và những bất cập của nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hoá; phân tích các thách thức và khó khăn liên quan đến chính sách hỗ trợ và cơ chế phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Vào những năm tiếp theo, Việt Nam cần có những chính sách phát triển nông nghiệp bằng cách ứng dụng công nghệ cao một cách cụ thể, để nông dân ở vùng sâu vùng xa được tiếp cận trình độ mới, cải thiện mức sống, chất lượng cuộc sống. Đồng thời, tái cơ cấu ở nhiều vùng miền khác nhau trong cả nước, giữ vững văn hóa nông nghiệp truyền thống từ bao đời nay.

Tỉnh Long An mỗi năm sản xuất khoảng 215.000 tấn thanh long nhằm tăng xuất khẩu trái cây bằng cách sử dụng công nghệ tiên tiến để phát triển 2.000 ha đất trồng mới ở huyện Châu Thành.

Kế hoạch này sẽ được hoàn thành vào năm 2020, sẽ mở rộng diện tích trồng thanh long của tỉnh từ 9.200 ha hiện tại. Khu vực trồng mới sẽ sản xuất thanh long không có dư lượng thuốc trừ sâu.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Long An, 80% thanh long Long An được đưa đến thị trường Trung Quốc. 15% được tiêu thụ trong nước, phần còn lại được gửi đến Nhật Bản, Thái Lan, Mỹ và Châu Âu.

Giá thanh long tại thị trường Trung Quốc được coi là không ổn định và được các thương nhân xác định, vì vậy nông dân muốn bán cho một phạm vi rộng hơn của thị trường. Do đó, cần đầu tư vào các phương pháp sản xuất khác nhau, cho phép quả đạt được tiêu chuẩn của các nhà nhập khẩu như Nhật Bản, Mỹ và EU.

Năm nay, huyện đã thực hiện 6 mô hình thí điểm với tổng diện tích 145,2 ha. Tại các điểm thí điểm, nhân viên đã hướng dẫn nông dân sử dụng phân bón hữu cơ, phân bón sinh học, probiotic và công nghệ tiên tiến để ghép.

Nguyễn Văn Phi, một nông dân tham gia dự án thanh long thí điểm tại xã An Lục Long, cho biết việc sử dụng mô hình tiêu chuẩn VietGAP là tốn kém nhưng thị trường tiêu thụ được đảm bảo.

Anh Phi cho biết “tất cả thanh long sản xuất tại dự án thí điểm của xã An Lục Long đã được Công ty Hoàng Phát mua lại”.

Ông Võ Văn Vấn – Cục trưởng Cục Nông nghiệp huyện Châu Thành cho biết, ngành nông nghiệp địa phương đã thực hiện các tiêu chuẩn VietGAP trên 700ha diện tích trồng thanh long với sự tham gia của 1.800 gia đình.

“Mặc dù việc thực hiện dự án đã gặp nhiều khó khăn, bao gồm việc thiếu phân bón, thuốc trừ sâu và quá trình làm sạch ruộng, tôi tin rằng dự án đang đi đúng hướng”, ông nói.

Chính sách

Theo ông Lê Văn Hoàng- Cục trưởng Cục Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Long An, trong thị trường hiện nay, nông dân phải tiến tới làm sạch nông nghiệp và công nghệ cao, nhằm ổn định sản lượng và nâng cao giá trị sản phẩm của mình.

Tuy nhiên, theo Sở, việc mở rộng mô hình trồng thanh long sạch là rất khó bởi vì nó đòi hỏi một khoản tiền lớn từ những người nông dân muốn tham gia dự án. Ví dụ, mô hình xã Long Trì yêu cầu nông dân đóng góp 70% tổng vốn đầu tư, trong khi ngân sách Trung ương chiếm 30%. Tỉnh cũng không có chính sách hoặc ngân sách để thực hiện các dự án thanh long của VietGAP.

Theo Phạm Văn Cảnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An, tỉnh sẽ chỉ đạo bộ nông nghiệp và các cơ quan chính quyền cơ sở và hướng dẫn nông dân, doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất và đóng gói thanh long theo tiêu chuẩn xuất khẩu.

Hiện tại, quận Châu Thành có bốn công ty, ba doanh nghiệp, 4 hợp tác xã và 107 vườn trồng thanh long. Hầu hết các công ty mua trái cây xuất khẩu đều có hợp đồng với các công ty xuất khẩu ở tỉnh Bình Thuận và TP.HCM.

Khu công nghệ cao nông nghiệp (AHTP) tại huyện Củ Chi là khu công nghiệp nông nghiệp đầu tiên của đất nước, liên kết nghiên cứu và chuyển giao công nghệ với các dịch vụ du lịch sinh thái, thu hút đầu tư từ khu vực kinh doanh.

Những thành tựu của AHTP là gì?

AHTP được thành lập năm 2004 bởi UBND thành phố với vốn đầu tư là 165 tỷ đồng (6.69 triệu USD) và chính thức đi vào hoạt động trong năm 2010.

Việc hình thành được khu công nghệ cao này đã giúp cho nông nghiệp không chỉ phát triển mạnh ở TP.HCM mà ngay cả nông dân cũng được giúp đỡ, khi chuyển giao công nghệ hiện đại, tự động hoàn thành các nghiên cứu, gieo mầm.

Khu công viên rộng 88 ha hiện đang chiếm giữ toàn bộ, thu hút 14 dự án với tổng vốn đầu tư 461 tỷ đồng (20,3 triệu USD). Các dự án tập trung vào các giống cây trồng, sinh phẩm nông nghiệp, nấm, lan, cây cảnh, bảo quản và chế biến nông sản, các mô hình canh tác nông nghiệp công nghệ cao.

Từ năm 2010 đến năm 2016, doanh thu của công viên ước đạt 600 tỷ đồng (26,43 triệu đô la Mỹ). Trong giai đoạn này, nó cung cấp cho thị trường 55.000 hạt dưa lưới và 148.315 tấn hạt giống cây trồng chất lượng cao cũng như 5.000 tấn các sản phẩm nông nghiệp như dưa lưới, bầu, dưa chuột và 33.300 tấn sản phẩm sinh học nông nghiệp, trong số các sản phẩm khác.

Với việc chuyển giao công nghệ và phương pháp canh tác tiên tiến cho người nông dân, nhiều vùng canh tác nông nghiệp công nghệ cao đã phát triển, như trồng lan ở các huyện ngoại thành Củ Chi, Bình Chánh, Nhà Bè, Hóc Môn, quận 9 và quận 12. 28 tổ chức và doanh nghiệp đã tham gia vào chương trình ủ bệnh của công viên, bao gồm 12 doanh nghiệp đã hoàn thành chương trình và chuyển sang hoạt động độc lập.

Trong giai đoạn từ năm 2017 -2020 và xa hơn là năm 2025, tất cả các ứng dụng trình độ cao này sẽ được thành phố phê duyệt, đưa vào thực tiễn cho nông nghiệp tại tất cả các quận trong thành phố, sử dụng các giống công nghệ cao, các mô hình canh tác và công nghệ sau thu hoạch. Chương trình sẽ có tổng chi phí là 2.663 nghìn tỷ đồng (115 triệu đô la Mỹ), với ngân sách nhà nước chiếm 53%, còn lại là 47% từ nông dân và doanh nghiệp.

Để đáp ứng nhu cầu đầu tư nông nghiệp công nghệ cao, AHTP đang triển khai hai dự án: Khu công nghệ cao thuộc xã Long Hòa thuộc huyện Cần Thơ và Vườn bưởi ở xã Phước Vĩnh An, huyện Củ Chi. Công viên rộng 23,3 hecta ở Củ Chi sẽ tập trung nghiên cứu giống cũng như bảo tồn giống. Dự án đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục đầu tư.

Bên cạnh AHTP, Trạm thực nghiệm và Trại thí nghiệm sữa và Trung tâm Công nghệ sinh học Hồ Chí Minh là cơ sở nghiên cứu, ứng dụng và trình diễn nông nghiệp công nghệ cao trong thành phố.

Đầu năm nay, Chính phủ đã công bố gói tín dụng trị giá 100 nghìn tỷ (4.4 tỷ USD) với lãi suất ưu đãi cho các dự án nông nghiệp công nghệ cao. Hầu hết các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao là doanh nghiệp nhỏ và vừa cần hỗ trợ tín dụng phát triển.